De laatste week van het schooljaar en de eerste week van de zomervakantie breng ik door in Canterbury. Op de campus van de universiteit van Kent ben ik neergestreken met honderden docenten uit heel Europa. Bij Pilgrim’s volgen basisschoolleerkrachten, vakleerkrachten Engels, docenten uit het middelbaar- of volwassenenonderwijs, cursussen als Creative Methodology, Teaching with minimum resources, Leadersshipskills for teachers of, in mijn geval, CLIL (Content and Language Integrated Learning), waarover deze blog gaat en Multiple Intelligences.

De terugkeer naar de schoolbanken en het gemoedelijk studentenleven op de campus is een fantastische manier om me te resetten voor het komend schooljaar. Heel bijzonder is het feit dat, aansluitend aan de cursus er zowel ’s middags als ’s avinds workshops worden gegeven door experts op het gebied van Engels als vreemde taal. Van coachingsmethodieken tot drama, van Beatlemania tot zangworkshops waarin meerstemmige stukken ingestudeerd worden…

Van 9 tot 21.30 is het een stroom aan geweldige informatie, die ik maar wat graag zal toepassen in het Such Fun programma. En dan heb ik het nog niet over de inspirerende ontmoetingen tijdens en na de cursussen en workshops met gelijkgestemde zielen en collega’s uit heel Europa. Een geweldige manier om je eigen praktijk en onderwijssysteem met afstand te kunnen bekijken en analyseren en je te laten inspireren door hun prachtige ideeën en onderwijsinhouden.

het Such Fun-programma gaat het vijfde schooljaar in, wat betekent dat een kwart van onze 3000 leerlingen al vier jaar Engels achter de rug hebben. Voor hen willen we gaan kijken in hoeverre we ook andere vakinhouden, uit bijvoorbeeld de zaakvakken, rekenen, bewegingsonderwijs of creatieve vakken, in het Engels zouden kunnen gaan aanbieden. Zodat de focus niet alleen meer op de taalverwerving maar ook op inhoudelijke vakkennis komt te liggen. En niet alleen op het verwerven van ‘conversational English’ (BICS) maar zeker ook op het verweven van academisch taalgebruik (CALPS), waarmee leerlingen hun onderzoeken en resultaten kunnen presenteren. In 80% van de Europese landen was in 2004 al een vorm van CLIL gaande. (Dale en Tanner, 2012). In Nederland zie je het voornamelijk in het tweetalig middelbaar onderwijs (TTO) en tweetalig primair onderwijs (TPO), maar in toenemende mate in het primair onderwijs op scholen waar Vroeg Vreemde Talenonderwijs wordt aangeboden.

Met de studenten van de tweetalige lerarenopleiding aan de HAN gaan we naar ontwikkeling van CLIL projecten kijken, vandaar dat ik mij in de eerste week volledig richtte op het vakintegrerend taalonderwijs. Kerry Powell van Pilgrim’s leidde mij met 13 andere leerkrachten uit Spanje, Slowakije en Italië door de materie. Opvallend is het grote aantal uren Engels op het rooster van deze collega’s in verhouding tot het enkele uur Engels wat onze leerlingen in den Bosch krijgen: drie tot zelfs vier uur Engels en CLIL per week! We leren hoe we de aan te bieden taal kunnen ontrafelen in drie domeinen:

The content/subject specific language (vakinhoudelijk, bij bv het zonnestelsel, de namen van de planeten, de zon, de maan enz)
Cross curricular language (taal die niet alleen van toepassing is op deze vakinhoud maar die zich makkelijk laat gebruiken in andere domeinen (bv bijvoeglijk naamwoorden die de planeten kunnen beschrijven, voorzetsels om de positie te beschrijven enz.)
Classroom English (taal die nodig is om bepaalde activiteiten uit te kunnen voeren zoals “What’s this?, How far is it from…Write the answer in your notebook, Fill in…

Daarbij moet je bij het plannen van je activiteiten steeds denken aan de vier C’s:
Communication
Context (topic area)
Cognition (thinking skills)
Culture (relating to the bigger world)

Zoals in elke Pilgrim’s cursus werd de theorie doorspekt door handvatten om de vakinhoud en de cross curricular language concreet aan te kunnen bieden die je binnen je CLIL-lessen, van graphic organizers tot substitution tables en een hoop activerende werkvormen die je bijvoorbeeld kunt gebruiken bij het aanbieden van text. Veel daarvan komen al veelvuldig voor in onze lessen. Coffee potting was grappig: geef een beschrijving van een activiteit die je graag doet en vervang het betreffende werkwoord door tea potting. Vooral als je een beetje vaag blijft in je omschrijving is het geestig hoe lang je op het verkeerde been blijft staan als luisteraar! Ik blijf in de Such Fun lessen altijd ver van het gebruik van Nederlands en vertaal eigenlijk ook nooit met de leerlingen. Toch was de translation dictation er een met veel mogelijkheden: lees in het Engels twee keer rustig een korte tekst voor en vraag je leerlingen die te vertalen in het Nederlands. Vraag ze dan de Nederlandse zinnen weer in het Engels vertalen en lees de korte tekst dan nog een keer voor. In hoeverre wijkt die af van het origineel?

Elf van de veertien cursisten bleven maar een week voor de cursus en onze docent werd aan het eind van de week getroffen door een geheimzinnig virus. Hierdoor kregen we de kans om ofwel in een klein groepje door te gaan met CLIL of aan te sluiten bij een andere cursus. Omdat ik voor ik kwam al telefonisch had geïnformeerd of het mogelijk zou zijn dat ik een week CLIL en een week meervoudige intelligenties zou kunnen volgen (antwoord: onmogelijk), koos ik voor het laatste. Omdat juist de ontmoeting met anderen een grote inspiratiebron is tijdens de lessen. Over de geweldige meervoudige intelligentiecursus die ik in mijn tweede week aan het volgen ben verhaal ik in mijn volgende blog.