Het jonge spelende en lerende kind staat centraal in het onderwijs van de English Playschool van Oulu en in het Finse pre-primary curriculum.

Tijdens de eerste Transnational Meeting van ons gezamenlijke Erasmus+ project Playing ever After, van 28 oktober tot en met 3 november, brachten vier collega’s van KC Caleidoscoop, ikzelf en nog eens 8 collega’s van een kleuterschool uit Trebnje (Slovenië) en een basisschool uit Guimaraes (Portugal), dagelijks bezoeken aan de playschool in het Finse Oulu, die is gevestigd in een Pippi Langkous achtig aandoend houten gebouw (voormalige kazerne).

Op elke acht leerlingen werkt er op de playschool een leerkracht uit Finland en Engeland, zodat 50% van de onderwijstijd in een van die talen plaatsvindt. Leerkrachten wisselen dagelijks van groep zodat alle leerlingen kunnen profiteren van de talenten van elk van de leerkrachten. Drie uur per dag wordt er buiten gespeeld en we zagen hoe jonge leerlingen vanaf drie zich dagelijks meerdere keren in een skipak hijsen om in de sneeuw te gaan spelen. We werden meerdere malen door de kinderen toegezongen in beide talen en konden gesprekjes hebben met de leerlingen terwijl ze hun warme lunch genoten (aardappelen, groente, vis, repeat). Veel leerlingen spraken al verrassend goed Engels. Tijdens onze tijd in Oulu was het Finse en Engelse team zelf betrokken bij de trainingen die wij ontvingen

.

The Dutch team met vlnr Richard de Wilde, Yvonne Scherphof, Elise Ilmer, Eefje Mathijssen, Yvette Mathijssen

Outdoor Education

Voor de eerste reisden we af naar Virpiniemi, een prachtig bosrijk gebied dat nu onder een dikke laag sneeuw lag. Dit is de plek waar de kinderen van de Playschool regelmatig op bezoek gaan bij ‘Metsamörri’, een fictief personage dat de leerlingen aanzet tot het ontdekken van fauna en flora, het beschermen van de natuur, maar ook tot het behalen van vele doelen en academische vaardigheden uit het ‘preprimary’ Fins curriculum en tot coöperatief leren en kritisch nadenken. De training werd door de leerkrachten van de Playschool gegeven. Interessant om te horen hoe ook de Sloveense leerkrachten grote successen boekten op het gebied van sociaal-emotionele ontwikkeling met hun kleuters door met hen naar het bos te gaan. Ook daar is Outdoor Education veel meer dan een jaarlijkse herfstwandeling zoals we die in Nederland kennen en vervangen dagen in het bos de dagen op school. In Finland brengen alle leerlingen voor de leeftijd van 7 jaar dus sowieso drie uur per dag buiten door, ongeacht de weersomstandigheden. In de sneeuw dragen ze een skipak en in de regen een regenpak, maar naar buiten gaan ze altijd.

Zintuigen avontuur

heette onze tweede training. De vijf zintuigen (gezichtsvermogen, gehoor, reukzin, smaakzin en tastzin) werden door trainer Sanna Leena Saarinen aangevuld met de vestibulaire zintuigen ofwel evenwichtszin, waarbij het gaat om evenwicht en balans, proprioceptie (het vermogen om de positie van het eigen lichaam en lichaamsdelen waar te nemen) en de viscerale zintuigen (het vermogen om de organen te voelen en waar te nemen). De workshop was heel praktisch vormgegeven en de kou verdween voor even uit onze ledematen terwijl we een bos ‘schilderden’ met onze neus, onze ellebogen en tong. In de lucht of (met kwast) op elkaars rug. We creëerden bosdieren uit kranten, maakten er een nest voor en verbonden de nesten door paden, waarna de lichten uitgingen en de schaduw van een vogel (een zwarte vogel die aan een zaklamp was bevestigd) over de dierenverblijven en paden gleed. We bewogen, ervoeren, speelden, chantten, zongen, dansten en ontdekten activiteiten voor alle zintuigen. We popelen om veel van deze ideeën in de praktijk te gaan brengen.

Leren door spel

De laatste training werd weer vormgegeven door de collega’s van onze partnerschool. Al aan het begin van de training werd aangegeven dat van ons verwacht werd regelmatig in de rol van het kind te stappen. Het Nederlandse team wist wel raad met de stapel lakens die het kreeg om op ontdekking uit te gaan. Binnen enkele minuten gingen de lichten uit zodat er een schaduwspel kon opgevoerd, werd er een hut gemaakt en een balspel ontwikkeld. Samen met onze collega’s van de partnerscholen definieerden we spel en zoomden we in op de vijf leergebieden van het Finse curriculum, te weten:

1.    Een rijke taalomgeving

2.    Verschillende expressiemogelijkheden (van muziek en textiele werkvormen tot gebruik making van alle zintuigen).

3.    Ik en mijn gemeenschap (maatschappijleerachtige en zaakvak geïntegreerde insteek).

4.    Mijn omgeving ontdekken (van technologie tot milieu- en rekengerelateerd onderwijs)

5.    Ik groei, ik beweeg en ik ontwikkel (buiten spel, voedingsleer, gezondheid en veiligheid)

In ons project gaan we leerlingen hiervan zoveel mogelijk proberen aan te bieden in het Engels, omdat dit dan in spel zijn verwerking kan vinden en er hopelijk een toename volgt van het gebruik van Engels in het vrij spel in de Engelse hoek die we bij ons project en de verhalen rond de vier monsters in gaan richten.

Hiukkavaara community centre

Naast de trainingen en de bezoeken aan de playschool, zagen brachten we ook een bezoek aan een heel nieuw ‘gemeenschapshuis’ (nadrukkelijk geen school genoemd, want het betrof een fonkelnieuw en heel groot gebouw dat dienst doet als kinderopvang, preschool, basisonderwijs en middelbaar onderwijs en daarnaast als openbare bibliotheek, gezondheidscentrum en wijkcentrum). De leerlingen zitten in gemengde leeftijden in zogenoemde ‘nesten’ zodat het enorme gebouw dat uiteindelijk 700 leerlingen zal huisvesten toch overzichtelijk aanvoelde. We vergaapten ons aan de nieuwste snufjes op technologisch gebied waaronder een 3D printer, een enorme muziekruimte, geïsoleerde gymzaal, ruimte voor textiele werkvormen en een keuken waar leerlingen een Italiaans menu samenstelden. Bijzonder is de gezamenlijke tijd die leerkrachten krijgen om de lessen voor te bereiden in de ochtend en tijdens de lunch, als de leerlingen kiezen voor de talrijke creatieve en expressieve activiteiten die dan aangeboden worden.

Hier is…. Zep!

Gelukkig was er ruim tijd ingeroosterd om te werken aan de inhoud van het Playing ever After project waaraan we de komende twee jaar zullen gaan werken in onze scholen.
De winnende monsters van de tekenwedstrijd op de verschillende scholen waren Zep voor Nederland, Sisu voor Finland, Bolota voor Portugal en Miha voor Slovenië.
We maakten een proloog voor ons eerste verhaal, over het door Dean getekende monster dat tot leven komt doordat er een regendruppel uit Dean’s haar naar beneden valt. Zep woont in zijn tekening en rijdt rond op een door een windmolen aangedreven fiets. Zep is vriendelijk en erg gevoelig: zijn tentakels veranderen van kleur al naar gelang de emoties van de mensen om hem heen veranderen.
Verder schreven we Carnaval in the Netherlands, het eerste monsterverhaal dat centraal zal staan vanaf carnaval, een toneelstuk dat tijdens de tweede Transnational meeting zal worden opgevoerd op KC Caleidoscoop en in de andere scholen en een heleboel liedjes en lesactiviteiten om de kleuters mee te kunnen nemen in ons verhaal en te voeden in hun vrij spel.

Bbq bij -14

Het avondprogramma dat voor ons was samengesteld, stelde ons in staat om flink wat Finse cultuur te snuiven. Zo bbq’den we bij -14 graden in de sneeuw aan de oever van de Koitelinkoski, omringd door de stroomversnellingen van de rivier. Ook waren we te gast bij het Halloween feest van de Playschool voor ouders en (oud-) leerlingen, waarvoor alle ouders en leerkrachten wat hadden gebakken en meegebracht. Volop muziek terwijl de kinderen meezongen met de aanstekelijke Frogman (uiteraard ons Erasmus+ lijflied tijdens de rest van ons verblijf) en vuurwerk in de sneeuw. De relaxte sfeer was opmerkelijk. Alles was misschien niet tot in de puntjes voorbereid, maar wat een gemoedelijkheid! We werden ook nog door de Playschool verwend met een typisch Fins diner in het oude Sokeri Jussi restaurant en leek een avondje karaoke de enige juiste afsluiting. In deze week werden vriendschappen gesmeed en samenwerkingen geboren. Wat bijzonder om met vakgenoten te kijken naar het onderwijs in de rest van Europa en zo je eigen onderwijs eens met frisse ogen te bezien. Het smaakt naar meer en dat is maar goed ook, want in februari bezoeken onze partnerscholen Den Bosch!

Op de hoogte blijven van het Playing ever After project? Volg onze blog op https://playingeverafterblog.wordpress.com